Μαζί με το ασφαλιστικό η κυβέρνηση είναι έτοιμη να «ανοίξει» και το φορολογικό θέτοντας σε διάλογο σε πρώτη φάση με τους πολίτες θέματα που «καίνε» όπως περικοπή φοροαπαλλαγών, νέα φορολογική κλίμακα, αλλαγές στο φορολογικό καθεστώς των ακινήτων, καθολική εφαρμογή του «πόθεν έσχες» με πλήρη καταγραφή της εισοδηματικής και περιουσιακής κατάστασης από 8,5 εκατομμύρια φορολογούμενους.
Η δημόσια διαβούλευση που ξεκινάει εντός των ημερών θα γίνει πάνω στους βασικούς άξονες της φορολογικής μεταρρύθμισης όπως έχουν περιγραφεί στις προγραμματικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης.
Ο διάλογος για το φορολογικό αναμένεται να διαρκέσει έως τα τέλη Φεβρουαρίου οπότε και θα κατατεθεί το σχετικό νομοσχέδιο στην Βουλή και θα επικεντρωθεί στα εξής ζητήματα:
– Νέα φορολογική κλίμακα. Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί πως θα είναι ενιαία προοδευτική και τιμαριθμοποιημένη και θα προστατεύει τα χαμηλά εισοδήματα και τη μεσαία οικογένεια. Στο υπουργείο Οικονομικών εξετάζουν διάφορα σενάρια για τα φορολογικά κλιμάκια και τους συντελεστές. Συζητείται η πρόταση για μειωμένο συντελεστή 15%, από 25% που είναι σήμερα, για εισοδήματα από 12.000 ευρώ ως 15.000 ευρώ. Παράλληλα, συζητείται να υπάρξει νέο κλιμάκιο το οποίο θα φορολογείται με συντελεστή 20% και θα είναι μεταξύ των 15.000 ευρώ και των 20.000 ευρώ. Ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής 40% εξετάζεται να επιβληθεί για το κλιμάκιο εισοδήματος άνω των 50.000 ή 60.000 ευρώ αντί των 75.000 ευρώ που ισχύει σήμερα. Οι απώλειες των φορολογικών εσόδων που θα προκύψουν από τη νέα κλίμακα θα καλυφθούν από την ένταξη σε αυτήν των αυτοτελώς φορολογούμενων εισοδημάτων (πλην των τόκων των καταθέσεων και ορισμένων κατηγοριών κοινωνικών βοηθημάτων).
– Φοροαπαλλαγές. Το οικονομικό επιτελείο φαίνεται διατεθειμένο να «ψαλιδίσει» τις 894 φοροαπαλλαγές που ισχύουν σήμερα. Στο στόχαστρο βρίσκονται οι φοροαπαλλαγές και εκπτώσεις δαπανών που απολαμβάνουν οι έχοντες εισοδήματα άνω των 30.000 ή 40.000 ευρώ. Για τα εισοδήματα αυτά συζητείται να περιοριστούν οι μειώσεις φόρων που προκύπτουν από την έκπτωση των δαπανών για ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις, για δικηγορικές αμοιβές και τόκους στεγαστικών δανείων πρώτης και δευτερεύουσας κατοικίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η επεξεργασία των φορολογικών στοιχείων, έχει δείξει ότι οι φορολογούμενοι με υψηλά εισοδήματα έχουν πολλαπλάσιο όφελος με τις φοροαπαλλαγές σε σχέση με τους φορολογούμενους με χαμηλά εισοδήματα. Συγκεκριμένα, οι απαλλαγές και τα αφορολόγητα ποσά που απολαμβάνουν οι φορολογούμενοι με εισοδήματα άνω των 42.000 ευρώ ανέρχονται κατά μέσο όρο σε 4.000 ευρώ! Αντίθετα, οι φοροαπαλλαγές που έχουν τα φυσικά πρόσωπα με χαμηλά εισοδήματα έως 20.000 ευρώ είναι μόλις 600 ευρώ κατά μέσο όρο.
– Φορολογία ακινήτων. Το Ενιαίο Τέλος Ακινήτων θα καταργηθεί και θα αντικατασταθεί από το Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, με υψηλότερο αφορολόγητο όριο. Πάνω από το αφορολόγητο, η αξία της ακίνητης περιουσίας θα φορολογείται κλιμακωτά με συντελεστές που δεν αποκλείεται για τις πολύ μεγάλες περιουσίες να φθάνουν και το 1% της αντικειμενικής αξίας. Επίσης επανέρχεται ο φόρος κληρονομιάς και γονικής παροχής με αυξημένο αφορολόγητο όριο. Ο φόρος θα υπολογίζεται βάσει κλίμακας και με συντελεστές που θα ξεκινούν από 5%.
– Αντικειμενικές αξίες. Οι αλλαγές στη φορολογία των ακινήτων είναι πολύ πιθανόν να συνοδευτούν με αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων. Σύμφωνα με πληροφορίες, στο υπουργείο Οικονομικών επεξεργάζονται σενάρια αύξησης των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων που κάνουν λόγο για αύξηση των αντικειμενικών που κατά μέσο όρο θα κυμανθεί στο 20% με 30%, ωστόσο, σε πολλές περιοχές δεν αποκλείεται να ξεπεράσει και το 50%. Το ενδεχόμενο αύξησης των αντικειμενικών αξιών οι οποίες παραμένουν στα ίδια επίπεδα από τον Μάρτιο του 2007 έχει αφήσει ανοιχτό ο υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών εισηγούνται μικρές αυξήσεις για τις λεγόμενες ακριβές περιοχές, και υψηλότερες ακόμη και πάνω από 50% για τις «φθηνές» στις οποίες η «ψαλίδα» μεταξύ αντικειμενικών και αγοραίων τιμών παραμένει ανοιχτή.
Παρά το γεγονός ότι οι τιμές έχουν «παγώσει» ή και μειωθεί ελαφρά σε σύγκριση με το 2007, εντούτοις οι διαφορές είναι τεράστιες και σε ορισμένες περιπτώσεις αγγίζουν το 200%!
Η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να κλείσει όσο γίνεται περισσότερο αυτή την ψαλίδα και γι’ αυτό σχεδιάζει να αυξήσει σημαντικά τις αντικειμενικές αξίες εκεί που παρατηρείται μεγάλο «άνοιγμα» και να προχωρήσει σε μικρότερες αυξήσεις στις περιοχές που δεν υπάρχουν μεγάλες διαφορές.
– «Πόθεν έσχες»: Ηλεκτρονικό αρχείο με το εισοδηματικό και καταναλωτικό προφίλ κάθε φορολογούμενου σχεδιάζει να δημιουργήσει το υπουργείο Οικονομικών. Στο αρχείο αυτό θα περιλαμβάνονται αναλυτικά στοιχεία για τις καταθέσεις, τις μετοχές, τα αμοιβαία κεφάλαια, τα ομόλογα και άλλα περιουσιακά στοιχεία των φορολογουμένων. Με βάση αυτό, θα γίνονται οι έλεγχοι και οι διασταυρώσεις στην πραγματική οικονομική κατάσταση των φορολογουμένων και το επίπεδο διαβίωσής τους. Η καθολική εφαρμογή του «πόθεν έσχες» που προωθεί το οικονομικό επιτελείο καταργεί το σημερινό πλέγμα τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων. Σε πρώτη φάση το σύστημα θα λειτουργήσει για τους ελεύθερους επαγγελματίες όπου εντοπίζεται η μεγαλύτερη φοροδιαφυγή και σε δεύτερη φάση για το σύνολο των φορολογούμενων. Όσοι δεν θα μπορούν να δικαιολογήσουν με βάση τα εισοδήματα τους το ύψος των αποταμιεύσεων, την αξία των περιουσιακών τους στοιχείων και το επίπεδο διαβίωσής τους θα τιμωρούνται με την επιβολή υπέρογκων φόρων και προστίμων.