Την πλειονότητα των ασφαλισμένων αγγίζουν οι αλλαγές του μνημονίου ΙΙΙ στο ασφαλιστικό σύστημα οι οποίες θα ισχύσουν από την 1η Ιανουαρίου 2013 και εξειδικεύονται σε 18 συνολικά εφαρμοστικές εγκυκλίους, που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Εργασίας.
Το γενικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης αυξάνεται κατά δύο έτη (από τα 65 στα 67). Αυτό σημαίνει ότι όλοι οι ασφαλισμένοι (πλην ελάχιστων εξαιρέσεων) που δεν έχουν θεμελιώσει δικαίωμα σύνταξης μέχρι το τέλος του 2012 υποχρεώνονται σε τουλάχιστον άλλα δύο χρόνια δουλειάς.
Για κάποιες κατηγορίες ασφαλισμένων τα επιπλέον χρόνια δουλειάς φτάνουν μέχρι και τα 7, ενώ οι μητέρες ανηλίκων είναι στους «μεγάλους χαμένους» της ρύθμισης.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του τρίτου μνημονίου οι δύο ρυθμίσεις με τις οποίες «εγκλωβίζονται» όλοι οι ασφαλισμένοι είναι οι εξής:
Πρώτον, η αύξηση του γενικού ορίου συνταξιοδότησης κατά δύο έτη (από τα 65 στα 67), αλλά και η αντίστοιχη αύξηση των ενδιάμεσων ορίων συνταξιοδότησης.
Δεύτερον, η άμεση ισχύ από 1η Ιανουαρίου του 2013 των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης (όρια ηλικίας – έτη ασφάλισης), οι οποίες προβλεπόταν να διαμορφωθούν σταδιακά την 1η Ιανουαρίου 2015, σύμφωνα με το νόμο Λοβέρδου – Κουτρουμάνη (3863/2010).
Με τον τρόπο αυτό από το 2013 οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης διαμορφώνονται για όλους τους ασφαλισμένους, είτε στα 62 έτη ηλικίας με 40 έτη ασφάλισης, είτε με 15 έτη ασφάλισης στο 67ο έτος της ηλικίας τους.
Συγκεκριμένα, τα γενικά όρια ηλικίας αυξάνονται από τα 65 που ισχύει ως τώρα, στα 67 για τους άνδρες με 4.500 ένσημα.
Στα 67 χρόνια από τα 63, αυξάνονται τα όρια ηλικίας για τις γυναίκες με 4.500 ένσημα.
Μεγάλες «χαμένες» είναι οι μητέρες ανηλίκων. Οι ασφαλισμένες από 1η/1 του 1993 επιβαρύνονται με 7 χρόνια υπηρεσίας, ενώ οι ασφαλισμένες μετά τον Ιανουάριο του 1993 επιβαρύνονται με 12 χρόνια.
Για παράδειγμα, ασφαλισμένη με ανήλικο τέκνο συνταξιοδοτείται στα 60 έτη ως το τέλος του 2012. Με τον προηγούμενο νόμο το όριο ανέβαινε στα 65 από το 2013 και με τις νέες ρυθμίσεις συνταξιοδοτείται στα 67.
Σύμφωνα με άλλο παράδειγμα, ασφαλισμένος με 40 χρόνια εργασίας από τα 60 έτη που ισχύει σήμερα, θα πάρει σύνταξη με τις νέες ρυθμίσεις στα 62.
Επίσης, ασφαλισμένος που το 2013 συμπληρώνει 11.400 ένσημα θα πάρει σύνταξη στα 62 από 60 που προβλέπεται σήμερα.
Ποιοι γλιτώνουν από την αύξηση
Από τις βίαιες και αρνητικές αυτές αλλαγές γλιτώνουν 6 συνολικά κατηγορίες ασφαλισμένων που δεν θίγονται από την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης:
α. Όσοι έχουν θεμελιώσει ή θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα ως 31.12.2012.
θεμελιωμένο δικαίωμα θεωρείται όταν ο ασφαλισμένος συμπληρώνει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης και το όριο ηλικίας (όπου αυτό προβλέπεται).
β. Όσοι έχουν κατοχυρώσει ή κατοχυρώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα ως 31.12.2012. Κατοχυρωμένο δικαίωμα θεωρείται όταν ο ασφαλισμένος συμπληρώνει συγκεκριμένο, κατά περίπτωση, χρόνο ασφάλισης, με βάση τον οποίο «κλειδώνει» ορισμένο συνδυασμό απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης και απαιτούμενου ορίου ηλικίας, προκειμένου να λάβει σύνταξη γήρατος.
γ. Συγκεκριμένες κατηγορίες αναπήρων, όπως τυφλοί, παραπληγικοί/ τετραπληγικοί, πάσχοντες από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, αιμορροφιλικοί κ.ά., με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67%, που συνεχίζουν να συνταξιοδοτούνται με ευνοϊκές προϋποθέσεις, δηλαδή με 15 έτη ασφάλισης και χωρίς όριο ηλικίας.
δ. Οι γονείς και οι σύζυγοι αναπήρων που συνεχίζουν να συνταξιοδοτούνται με τη συμπλήρωση 25 ετών ασφάλισης και χωρίς όριο ηλικίας.
ε. Οι μητέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία παιδιών, καθώς και οι χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία παιδιών συνεχίζουν να συνταξιοδοτούνται με τη συμπλήρωση 5.500 ημερών ασφάλισης και του 50ού (μειωμένη σύνταξη) ή 55ου έτους της ηλικίας (πλήρης σύνταξη).
στ. Όσοι ασφαλισμένοι των φορέων αρμοδιότητας του υπουργείου Εργασίας -εργαζόμενοι στο Δημόσιο με σχέση Ιδιωτικού Δικαίου – έχουν ενταχθεί στο καθεστώς εργασιακής εφεδρείας του Ν. 4024/2011.
Με άλλη εγκύκλιο, τίθενται σε ισχύ από την 1η του χρόνου οι μειώσεις στις κύριες και στις επικουρικές συντάξεις από 5 έως και 20% για ποσά άνω των 1.000 ευρώ, ενώ περικόπτονται τα εφάπαξ έως και 83%.
Oι 18 ερμηνευτικές εγκύκλιοι του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας για τις αλλαγές στο Ασφαλιστικό που περιλαμβάνονται στο νόμο 4093/2012 έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της Διαύγεια (http://diavgeia.gov.gr) καθώς και στο site του υπουργείου.