«Eκρηξη» στους φόρους μεταβίβασης ακινήτων αναμένεται να προκαλέσει η αύξηση των αντικειμενικών αξιών στα επίπεδα των αγοραίων που προετοιμάζει το υπουργείο Οικονομικών ενώ στα σχέδια περιλαμβάνεται ακόμη και η περικοπή των φοροαπαλλαγών που ισχύουν σήμερα για την απόκτηση πρώτης κατοικίας, τις γονικές παροχές και κληρονομιές.
Μέχρι να αλλάξει το φορολογικό τοπίο στα ακίνητα, οι φορολογούμενοι μπορούν να κερδίσουν απαλλαγή από το φόρο μεταβίβασης για αγορά κατοικίας ή οικοπέδου ή να πληρώσουν λιγότερους φόρους στην περίπτωση που μεταβιβάσουν την περιουσία τους στα παιδιά τους.
Το υπουργείο Οικονομικών σε έναν πρακτικό οδηγό απαντάει στα συνηθέστερα ερωτήματα των φορολογούμενων για τις μεταβιβάσεις ακινήτων.
1. Ποια είναι η απαλλαγή που παρέχεται για την απόκτηση πρώτης κατοικίας; Παρέχεται απαλλαγή για βοηθητικούς χώρους;
Η απαλλαγή συνδέεται με την οικογενειακή κατάσταση του δικαιούχου και το είδος του αγοραζόμενου ακινήτου ως εξής:
α) Για αγορά κατοικίας:
Από άγαμο μέχρι ποσού αξίας 200.000 ευρώ, ενώ από άγαμο που παρουσιάζει αναπηρία τουλάχιστον 67% από διανοητική καθυστέρηση ή φυσική αναπηρία μέχρι ποσού αξίας 250.000 ευρώ.
Από έγγαμο μέχρι ποσού αξίας 250.000 ευρώ, ενώ από έγγαμο που παρουσιάζει αναπηρία τουλάχιστον 67% από διανοητική καθυστέρηση ή φυσική αναπηρία μέχρι ποσού αξίας 275.000 ευρώ. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα αυτού και κατά 30.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του.
β) Για αγορά οικοπέδου:
Από άγαμο μέχρι ποσού αξίας 50.000 ευρώ.
Από έγγαμο μέχρι ποσού αξίας 100.000 ευρώ. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 10.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα αυτού και κατά 15.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του.
Αν η αξία του ακινήτου υπερβαίνει τα παραπάνω αφορολόγητα όρια, η απαλλαγή χορηγείται μέχρι του αντίστοιχου αφορολόγητου ποσού και για την επιπλέον αξία οφείλεται φόρος μεταβίβασης με συντελεστή 10%.
Σε περίπτωση αγοράς κατοικίας, στο ποσό της απαλλαγής περιλαμβάνεται και η αξία μιας θέσης στάθμευσης και ενός αποθηκευτικού χώρου, για επιφάνεια εκάστου έως 20 τ.μ., εφόσον βρίσκονται στο ίδιο ακίνητο και αποκτώνται ταυτόχρονα με το ίδιο συμβόλαιο αγοράς.
2. Ποιοι είναι οι συντελεστές για τον υπολογισμό του φόρου μεταβίβασης ακινήτων;
Οι συντελεστές είναι οι εξής:
8% για το μέχρι 20.000 ευρώ τμήμα της φορολογητέας αξίας και
10% για το άνω του ποσού αυτού τμήμα της, ανεξάρτητα από την ύπαρξη ή μη πυροσβεστικής υπηρεσίας στην περιοχή. Στο ποσό του κύριου φόρου επιβάλλεται και φόρος υπέρ δήμων και κοινοτήτων 3%.
3. Ποιοι δικαιούνται απαλλαγή για αγορά πρώτης κατοικίας;
Η απαλλαγή παρέχεται μόνο σε φυσικά πρόσωπα (έγγαμα ή άγαμα), εφόσον κατοικούν μόνιμα στην Ελλάδα.
Συνεπώς, δεν δικαιούνται της απαλλαγής οι Έλληνες φοιτητές για όσο διάστημα παραμένουν σπουδάζοντας στο εξωτερικό. Καταργήθηκε η απαλλαγή για τους Έλληνες ή ομογενείς του εξωτερικού που δεν κατοικούν στην Ελλάδα κατά το χρόνο της αγοράς.
4. Υπάρχει δικαίωμα απαλλαγής για δεύτερη φορά;
Απαλλαγή παρέχεται και για κάθε νέα αγορά ακινήτου, εφόσον:
Τα ακίνητα που έχει στην κυριότητά του κατά το χρόνο της νέας αγοράς ο αγοραστής, ο σύζυγος ή τα ανήλικα τέκνα τους, δεν πληρούν τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειάς τους και
Ο αγοραστής υποβάλλει την οικεία δήλωση και καταβάλλει εφάπαξ το φόρο που αναλογεί στην αξία του ακινήτου που έτυχε της απαλλαγής.
5. Σε πόσες δόσεις καταβάλλεται ο φόρος κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών;
α) Σε 12 ίσες διμηνιαίες δόσεις των 500 ευρώ, αν η βεβαίωση έγινε με βάση τη δήλωση του υποχρέου ή την έκδοση οριστικής πράξης ή ύστερα από συμβιβασμό και την καταβολή του 1/5 ή ύστερα από απόφαση δικαστηρίου ή από δικαστικό συμβιβασμό.
β) Σε 6 ίσες μηνιαίες δόσεις των 500 ευρώ, αν η βεβαίωση του 50% του φόρου έγινε ύστερα από άσκηση προσφυγής.
Σε περίπτωση κληρονομιάς, αν ο κληρονόμος είναι ανήλικος, ο αριθμός των δόσεων διπλασιάζεται.
6. Πώς φορολογούνται γονικές παροχές και δωρεές μετρητών;
Γονικές παροχές μετρητών φορολογούνται αυτοτελώς, με συντελεστή 10%, ενώ δωρεές φορολογούνται αυτοτελώς με συντελεστή 10% για δωρεοδόχους που υπάγονται στην Α΄ κατηγορία, 20% για δωρεοδόχους που υπάγονται στη Β΄ κατηγορία και 40% για δωρεοδόχους που υπάγονται στη Γ΄ κατηγορία.
7. Πώς επιβάλλεται ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας στα φυσικά πρόσωπα;
Ο ΦΑΠ επιβάλλεται με συντελεστές από 0,1% για ακίνητη περιουσία άνω των 200.000 ευρώ που φτάνουν έως και το 1%, προκειμένου για ακίνητη περιουσία φορολογητέας αξίας άνω των 800.000 ευρώ.
Μέσω του Taxisnet 1,2 εκατ. δηλώσεις
Tην ηλεκτρονική οδό θα πρέπει να ακολουθήσουν φέτος πάνω από 1,2 εκατομμύριο φορολογούμενοι οι οποίοι θα κληθούν να υποβάλουν υποχρεωτικά ηλεκτρονικά μέσω του Taxisnet τις φορολογικές δηλώσεις τους.
Σύμφωνα με το σχέδιο που προωθεί το υπουργείο Oικονομικών, αποκλειστικά ηλεκτρονικά θα υποβληθούν φέτος οι φορολογικές δηλώσεις μισθωτών με εισοδήματα άνω των 15.000 ευρώ, ενώ σε λίγο υψηλότερα επίπεδα θα τεθεί το όριο για τους συνταξιούχους.
Στόχος του υπουργείου Oικονομικών είναι να υποβληθούν φέτος ηλεκτρονικά περίπου 4 εκατ. φορολογικές δηλώσεις σε σύνολο περίπου 5,5 εκατ. δηλώσεων.