Παρά την θύελλα αντιδράσεων από τους φορείς της αγοράς των κλάδων εστίασης, με κυρίαρχο επιχείρημα την περαιτέρω μείωση του τζίρου τους, με συνέπειες αβέβαιης απόδοσης στα προσδοκώμενα φορολογικά έσοδα, πλην όμως βέβαιου αντίκτυπου στην επιδεινούμενη συνεχώς απασχόληση, η αύξηση του φ.π.α. από 13% στο 23% στην εστίαση και σε άλλα είδη διατροφής, έκανε πρεμιέρα στις ταμειακές μηχανές, και φυσικά στη τσέπη μας, την πέμπτη, 1-9-2011.
Η κυβέρνηση – δια στόματος του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, κ. Παντελή Οικονόμου – προτίθεται να επανεξετάσει το ζήτημα, στα πλαίσια της διαμόρφωσης του νέου φορολογικού συστήματος, που βρίσκεται σε διαβούλευση και θα ψηφισθεί τον επόμενο μήνα. Ωστόσο οι επαγγελματίες αναζητούν από τους λογιστές και φοροτεχνικούς τους, τη σωστή εφαρμογή των διατάξεων που παρουσιάζουν ιδιομορφίες, ενώ «γρίφους» συναντούν οι καταναλωτές και τα νοικοκυριά, στην αγωνία τους να προστατεύσουν την τσέπη τους, φοβούμενοι ότι θα δουν τις τιμές να σκαρφαλώνουν στα είδη αυτά, πολύ περισσότερο από το 10%, που είναι διαφορά στο φ.π.α. από 13% στο 23%.
Στο σημερινό μας σημείωμα σας δίνουμε ένα «μπούσουλα», που θα σας βοηθήσει στο ξεμπέρδεμα του κουβαριού, με μια άλλη κατάταξη και ερμηνεία της Υπ. Απόφασης 1170/5-8-2011 και της ερμηνευτικής 1182/26-8-2011.
Α. ΠΟΙΑ ΕΙΔΗ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΗΓΑΝ ΣΤΟΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗ 23%.
1) οι χυμοί φρούτων και λαχανικών που περιλαμβάνονται στη Δ.Κ. 2009.(δείτε πως έχει η διατύπωση της δασμ. Κλάσης 2009: «χυμοί φρούτων ή λαχανικών που δεν έχουν υποστεί ζύμωση, χωρίς προσθήκη αλκοόλης, με ή χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών»
2) τα έτοιμα ροφήματα και παρόμοια είδη του Κεφαλαίου 21 του Δασμολογίου, όπως είναι ο καφές, το τσάι, η σοκολάτα κλπ.
3) τα αεριούχα νερά (προσοχή: φυσικά ή τεχνητά). Πρόκειται για τα αεριούχα νερά που περιέχουν ανθρακικό οξύ (CO2).
4) τα νερά (μεταλλικά και τα αεριούχα) με προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αρωματισμένα και άλλα μη αλκοολούχα ποτά της Δ.Κ. 2202. .(δείτε και εδώ πως έχει η διατύπωση της δασμ. Κλάσης 2202 «νερά μεταλλικά φυσικά ή τεχνητά και αεριούχα με ζάχαρη ή άλλα γλυκαντικά ή αρωματισμένα». Πρόκειται δηλαδή για τα αναψυκτικά εν γένει.
Προσοχή: Η μετάταξη από 13% στο 23%, στα παραπάνω, ισχύει για πωλήσεις χονδρικά και λιανικά και από όλα τα σημεία. (super market, περίπτερα, εστιατόρια, ταχυφαγεία κλπ.)
5) η εκμετάλλευση καφενείων, καφετεριών, ζαχαροπλαστείων, εστιατορίων, ψητοπωλείων, οινομαγειρείων και λοιπών συναφών προς αυτές επιχειρήσεων.
Δηλαδή γενικά οι υπηρεσίες εστίασης, που περιλαμβάνουν: την παράδοση παρασκευασμένων εδεσμάτων, πρόχειρων ή μη γευμάτων ή γενικότερα φαγητών τα οποία ως έτοιμα μπορούν να καταναλωθούν άμεσα, χωρίς να χρειάζεται στη συνέχεια επεξεργασία από τον αγοραστή. Με την λέξη παράδοση, ο νόμος περιλαμβάνει:
• είτε την παράδοση για επιτόπια κατανάλωση,
• είτε την παράδοση σε «πακέτο», με παραλαβή από τον ίδιο τον πελάτη, ή με αποστολή στο σπίτι, ή στο χώρο εργασίας, κ.λ.π.
Όπως διευκρινίζεται στην Υπ. Απόφαση, πρόκειται για φαγητά που παρασκευάζονται με βρασμό, ψήσιμο, τηγάνισμα, ζέσταμα ή άλλο τρόπο, πχ ανάμειξη υλικών.
Γενικός κανόνας: ο κανονικός συντελεστής (23%) εφαρμόζεται σε όλα τα αγαθά που περιέχονται στα σερβιριζόμενα είδη.
Έτσι τα γλυκά που παραδίδονται από ζαχαροπλαστεία και λοιπές συναφείς επιχειρήσεις, για κατανάλωση εκτός των καταστημάτων αυτών, εξακολουθούν να υπάγονται στο μειωμένο συντελεστή 13% (βλ. πιο κάτω, κατηγορία Β΄ με 13%). Όταν όμως αυτά σερβίρονται ή περιλαμβάνονται στα πακέτα έτοιμων φαγητών προς άμεση κατανάλωση, που παραδίδονται από εστιατόρια, ταβέρνες, πιτσαρίες, οβελιστήρια, οινομαγειρεία, ψητοπωλεία, ταχυφαγεία, καφετέριες και συναφή καταστήματα, θα έχουν φ.π.α. 23%.
6) Σημαντικές διευκρινήσεις:
α) ως συναφείς επιχειρήσεις και για τα είδη που πωλούν από 1-9-2011 με φ.π.α. 23%, θεωρούνται και:
• οι κινητές καντίνες,
• τα κυλικεία σε γήπεδα ή άλλους αθλητικούς χώρους. Προσοχή: εξαιρούνται κυλικεία που λειτουργούν μέσα σε σχολεία, πανεπιστήμια, νοσοκομεία, κλινικές, γηροκομεία, άσυλα κλπ. (βλ. σχετικά πιο κάτω στη Β΄ κατηγορία, με 13%, περίπτωση β΄ )
• τα μπαρ κινηματογράφων και θεάτρων,
• οι επιχειρήσεις τροφοδοσίας (catering), για τις οποίες βλ πιο κάτω, περίπτωση ε΄.
• οι επιχειρήσεις παρασκευής και διανομής πίτσας, κινέζικων γευμάτων, γευμάτων δίαιτας ή υγιεινής διατροφής,
• τα γαλακτοπωλεία και καταστήματα διάθεσης για επιτόπια κατανάλωση, όπως λουκουμάδες, μπουγάτσα και κάθε είδους πίττες, παγωτά, κλπ.
• τα σούπερ μάρκετ που παραδίδουν έτοιμα μαγειρεμένα φαγητά (βλ. σχ. και πιο κάτω κατηγορία Γ΄).
• οι επιχειρήσεις που πωλούν σάντουιτς, τυρόπιτες, σαλάτες και λοιπά παρόμοια πρόχειρα γεύματα ή σνακς.
β) Συμπεριλαμβάνονται στο 23% και τα αρτοποιεία, καθώς και τα ζαχαροπλαστεία, όταν πωλούν αντίστοιχα είδη (σάντουιτς, τυρόπιτες, σαλάτες και λοιπά παρόμοια πρόχειρα γεύματα ή σνακς). Για το ψωμί και τα γλυκά, από τα καταστήματα αυτά, βλ. πιο κάτω, στην κατηγορία Β΄, με 13%, περιπτώσεις γ΄και δ΄.
γ) Οι υπηρεσίες εστίασης που παρέχονται από τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και τα λοιπά καταλύματα, υπάγονται στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ (23%). Προσοχή: οι υπηρεσίες μόνο διαμονής, φορολογούνται, από 01.01.2011, με τον υπερμειωμένο συντελεστή ΦΠΑ (6,5%).
δ) στην περίπτωση που οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις παρέχουν υπηρεσίες διαμονής και εστίασης ή άλλες υπηρεσίες έναντι ενιαίας τιμής, (χωρίς τελικά την διάκριση μεταξύ Ελλήνων και ξένων πελατών), υπό την προϋπόθεση ότι ο διαχωρισμός στους επί μέρους συντελεστές δεν είναι εφικτός – ο νόμος κάνει δεκτό – η διάκριση, κατά συντελεστή φόρου, από 1-9-2011, να γίνεται ως εξής:
1. Διαμονή με πρωινό: 5% της ενιαίας τιμής υπάγεται στον συντελεστή ΦΠΑ (23%), ως αντιπαροχή που καταβάλλεται για το πρωινό.
2. Διαμονή με ημιδιατροφή: 15% της ενιαίας τιμής υπάγεται στον συντελεστή ΦΠΑ (23%), ως αντιπαροχή για το πρωινό και το γεύμα.
3. Διαμονή με το σύστημα all inclusive (πλήρης διατροφή περιλαμβανομένης της κατανάλωσης ποτών και της παροχής λοιπών υπηρεσιών που περιλαμβάνονται στο πακέτο, όπως τηλεφωνική εξυπηρέτηση, χρήση ομπρελών, αθλητικές υπηρεσίες κ.α.): 30% της ενιαίας τιμής υπάγεται στον συντελεστή ΦΠΑ (23%), ως αντιπαροχή που καταβάλλεται για τις υπηρεσίες εστίασης, για τις καταναλώσεις αλκοολούχων ή μη ποτών και για τις λοιπές παροχές που ενδεχομένως περιλαμβάνει το πακέτο.
ε) Η τροφοδοσία (catering) (όταν δεν γίνεται απλή παράδοση φαγητού), ανεξάρτητα από το γεγονός ότι τα προσφερόμενα είδη δεν καταναλώνονται άμεσα από τον πελάτη εντός των εγκαταστάσεων τους, αλλά σε χώρο και χρόνο που προσδιορίζονται από τον πελάτη, αποτελεί παροχή υπηρεσίας εστίασης και υπαγεται στον κανονικό συντελεστή 23%.
στ) τα σάντουιτς (είτε ωμά, είτε ψημένα) υπάγονται στον κανονικό συντελεστή φ.π.α. 23%. Προσοχή: με την τοποθέτηση τους σε πλαστική ή άλλη συσκευασία, σύμφωνα με τη διάταξη δεν θεωρούνται τυποποιημένα και συνεπώς υπάγονται στο 23%.
Β. ΣΤΟΝ ΧΑΜΗΛΟ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗ 13%.
Στον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 13% θα αναζητήσετε τα κάτωθι προϊόντα:
α) Τα μη αεριούχα φυσικά ή τεχνητά μεταλλικά νερά.
Προσοχή: για αποφυγή παρερμηνειών, και διάκριση από τα αεριούχα νερά (φυσικά ή τεχνητά), καθώς και τα αναψυκτικά, και τα οποία, όπως είδαμε παραπάνω υπάγονται στο 23%, εδώ με 13%, ο νόμος εννοεί τα μη αεριούχα φυσικά ή τεχνητά μεταλλικά νερά, χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών, ούτε αρωματισμένα. Συνεπώς το κανονικό (επιτραπέζιο) εμφιαλωμένο νερό εξακολουθεί να είναι με 13%. για πωλήσεις χονδρικά και λιανικά και από όλα τα σημεία. (super market, περίπτερα, εστιατόρια, ταχυφαγεία κλπ.). Ενώ όπως είδαμε παραπάνω στο γενικό κανόνα, όταν σερβίρεται μαζί με τα άλλα φαγητά, ποτά, γλυκά, κ.λ.π., εμπίπτει στις υπηρεσίες εστίασης με 23%.
β) Τα κυλικεία που λειτουργούν μέσα σε σχολεία, πανεπιστήμια, νοσοκομεία, κλινικές, γηροκομεία, άσυλα κλπ. εξαιρούνται και συνεπώς δεν υπάγονται στο 23%, αλλά συνεχίζουν να υπάγονται στο μειωμένο συντελεστή 13% , για τις παραδόσεις έτοιμων εδεσμάτων, γευμάτων και φαγητών γενικά.
γ) Το ψωμί (η παράδοση) και τα άλλα αρτοσκευάσματα όπως παξιμάδια, κριτσίνια, φρυγανιές, κουλούρια, κρουασάν, μπισκότα, κέικ και βουτήματα ζαχαροπλαστικής, συνεχίζουν να υπάγονται στο μειωμένο συντελεστή (13%).
δ) Τα γλυκά από ζαχαροπλαστεία και λοιπές συναφείς επιχειρήσεις, τα οποία δεν καταναλώνονται επί τόπου, αλλά παραλαμβάνονται για κατανάλωση εκτός των καταστημάτων αυτών, εξακολουθούν να υπάγονται στο μειωμένο συντελεστή 13%. Όταν όμως αυτά περιλαμβάνονται σε πακέτα έτοιμων φαγητών προς άμεση κατανάλωση, έχουν 23%.(σχ. βλ. και πιο πάνω στην κατηγορία Α΄, στην παράγραφο γενικός κανόνας).
ε) Τα τυποποιημένα είδη διατροφής εξακολουθούν να υπάγονται στο μειωμένο συντελεστή 13%, παρότι είναι έτοιμα για άμεση κατανάλωση.
Τυποποιημένα θεωρούνται τα είδη διατροφής, τα οποία:
• παρασκευάζονται για ευρεία κατανάλωση και
• διατίθενται προς πώληση συσκευασμένα, (όπως κονσέρβες, αλλαντικά, αλίπαστα, γιαούρτια, έτοιμες σαλάτες, ταραμοσαλάτα, τυροσαλάτα, ρώσικη, κλπ.),
• ή είναι εμπορεύσιμα σε μεγάλες συσκευασίες ή ποσότητες και
πωλούνται χύμα ή κομμένα σε μικρότερες ποσότητες. (όπως αλλαντικά, αλίπαστα, τυριά, ελιές, τουρσί και λοιπά παρόμοια).
Προσοχή: για τα σάντουιτς βλ. πιο πάνω Α΄ κατηγορία, περίπτωση στ΄).
στ) Τα μη παρασκευασμένα είδη διατροφής (ζυμαρικά, όσπρια, λαχανικά, φρούτα, κρέατα, ψάρια, και λοιπά είδη διατροφής, φρέσκα ή κατεψυγμένα), καθώς και τα παρασκευασμένα είδη διατροφής που διατίθενται κατεψυγμένα ανεξάρτητα από τον κωδικό δραστηριότητας της επιχείρησης, συνεχίζουν να υπάγονται στο μειωμένο συντελεστή (13%).
Γ) Όταν η επιχείρηση εμπορεύεται διαφορετικά είδη αγαθών ή παρέχει διαφορετικά είδη υπηρεσιών (παντοπωλεία, σούπερ μάρκετ, κ.λ.π.) :
Στις περιπτώσεις αυτές, ο νόμος τις υποχρεώνει να εφαρμόζουν τον κατά περίπτωση συντελεστή ΦΠΑ ο οποίος ισχύει για κάθε συγκεκριμένο αγαθό ή κάθε συγκεκριμένη υπηρεσία.
Παραδείγματα:
(α) παντοπωλείο και ταβέρνα μαζί (μία ενιαία επιχείρηση):Για τα τρόφιμα και τυποποιημένα είδη διατροφής εφαρμόζει το μειωμένο συντελεστή 13%, ενώ για την ταβέρνα τον κανονικό συντελεστή 23%.
(β) σούπερ μάρκετ που παραδίδουν και έτοιμα μαγειρεμένα φαγητά:
Για τα προϊόντα του σούπερ μάρκετ εφαρμόζει τον ανάλογο συντελεστή. Ειδικά όμως για τα τυποποιημένα είδη διατροφής εφαρμόζει τον μειωμένο 13%, ενώ για την παράδοση έτοιμων γευμάτων τον κανονικό συντελεστή (23%).