Νέο φορο-σοκ σε μισθωτούς και συνταξιούχους με μείωση αφορολογήτου ορίου από τις 12.000 ευρώ στις 6.000 ή 8.000 ευρώ, νέα έκτακτη εισφορά σε έχοντες και κατέχοντες, αύξηση της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης μέσω της εξίσωσης των φόρων στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης, αλλαγές στο μέτρο των αποδείξεων περικοπή φοροαπαλλαγών για ιατρικά έξοδα και τόκους στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας αλλά και επιβολή ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ 18% ή 19% ετοιμάζει η κυβέρνηση.
Οι νέες φορο-ρυθμίσεις εξετάζεται να ενταχθούν στο «πακέτο» των πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων ύψους άνω των 6 δισ. ευρώ που θα ληφθούν εντός του 2011 για να διασωθεί ο προϋπολογισμός.
Σήμερα, στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου αναμένεται να συζητηθεί το συνολικό «πακέτο» μέτρων ύψους άνω των 26 δισεκατομμυρίων ευρώ που θα περιληφθούν στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής της περιόδου 2011-2015. Στο πλαίσιο αυτό αναμένεται να υποβληθεί από τον υπουργό Οικονομικών, Γ. Παπακωνσταντίνου και η εισήγηση για τη μείωση του αφορολογήτου ορίου.
Τα μέτρα
Σύμφωνα με πληροφορίες, μεταξύ των μέτρων που συζητούνται είναι:
1. Μείωση του αφορολογήτου ορίου εισοδήματος από τις 12.000 ευρώ που είναι σήμερα στα επίπεδα των 6.000 ή 8.000 ευρώ. Πιθανότερο σενάριο θεωρείται η μείωση του αφορολογήτου στις 8.000 ευρώ, ποσό που είναι λίγο υψηλότερο από το μέσο όρο της Ε.Ε. Το σχέδιο που εξετάζεται προβλέπει την επιβολή φορολογικού συντελεστή 10% για το ύψος του εισοδήματος πάνω από το νέο αφορολόγητο όριο (6.000 ή 8.000 ευρώ) και μέχρι τις 12.000 ευρώ. Τα επόμενα φορολογικά κλιμάκια θα διατηρηθούν ως έχουν.
Η νέα φορολογική κλίμακα θα ισχύσει αναδρομικά για τα εισοδήματα που αποκτώνται από την 1η Ιανουαρίου 2011 και μετά. Ομως μία πρώτη γεύση των φορο-επιβαρύνσεων θα πάρουν οι μισθωτοί και συνταξιούχοι πιθανότατα από την 1η Ιουλίου 2011 με την αυξημένη παρακράτηση φόρου. Ο φόρος που θα παρακρατείται κάθε μήνα στους μισθούς και τις συντάξεις θα υπολογίζεται με τη νέα κλίμακα και το μειωμένο αφορολόγητο όριο. Για τους μισθωτούς και συνταξιούχους, οι οποίοι έχουν ήδη υποστεί σημαντικές περικοπές στις αποδοχές τους, θα προκύψουν μεγαλύτερες κρατήσεις φόρου και επομένως ακόμη μικρότερο διαθέσιμο εισόδημα. Αυτοί που θα θιγούν περισσότεροι είναι μισθωτοί και συνταξιούχοι με χαμηλά εισοδήματα της τάξης των 10.000 – 12.000 ευρώ ετησίως οι οποίοι σήμερα είναι αφορολόγητοι.
Σε περίπτωση που υιοθετηθεί η πρόταση για τη μείωση του αφορολογήτου ορίου και την εφαρμογή νέας φορολογικής κλίμακας οι φορο-επιβαρύνσεις για τους χαμηλόμισθους φθάνουν μέχρι και τα 600 ευρώ. Στο τραπέζι των συζητήσεων έπεσε και η πρόταση για κατάργηση του αφορολόγητου ορίου για επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες, μέτρο που επιχειρήθηκε να εφαρμοστεί το 2008 από την κυβέρνηση της ΝΔ.
2. Αλλαγή του μέτρου των αποδείξεων καθώς τώρα διαπιστώνεται ότι οι φορολογούμενοι υπερκαλύπτουν το όριο των αποδείξεων που απαιτούνται για την κατοχύρωση του αφορολογήτου ορίου και σε αρκετές περιπτώσεις απολαμβάνουν μεγάλες επιστροφές φόρου. Από τις δύο πρώτες παρτίδες εκκαθαριστικών σημειωμάτων προκύπτει ότι τέσσερις στους δέκα φορολογούμενους έχουν επιστροφή φόρου και μόλις το 18,77% των φορολογούμενων πληρώνει πρόσθετο φόρο για τα εισοδήματα του 2010.
Αν και το υπουργείο Οικονομικών δηλώνει ότι είναι εντός των προβλεπόμενων στόχων η ωφέλεια φόρου από τις αποδείξεις, στο οικονομικό επιτελείο συζητούν ήδη τις αλλαγές που θα πρέπει να γίνουν στο μέτρο και μάλιστα από φέτος για να εξασφαλιστούν πρόσθετα έσοδα. Σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζονται οι εξής παρεμβάσεις:
Φορολογούμενοι με εισοδήματα (πραγματικό ή τεκμαρτό) άνω των 6.000 ευρώ για να εξασφαλίσουν το αφορολόγητο όριο θα πρέπει να συγκεντρώσουν αποδείξεις ίσες με το 30% του εισοδήματος. Για παράδειγμα φορολογούμενος με εισόδημα 30.000 ευρώ για να κατοχυρώσει το αφορολόγητο όριο θα πρέπει να συγκεντρώσει αποδείξεις αξίας 9.000 ευρώ ενώ σήμερα απαιτούνται 6.600 ευρώ καθώς ο υπολογισμός των απαιτούμενων αποδείξεων γίνεται κλιμακωτά. Συγκεκριμένα για εισόδημα από 6.001 έως 12.000 ευρώ απαιτείται η προσκόμιση αποδείξεων ίσων με το 10% του εισοδήματος. Για εισόδημα πάνω από 12.000 ευρώ για το τμήμα του εισοδήματος μέχρι 12.000 ευρώ προσκομίζετε το 10% σε αποδείξεις και για το επιπλέον εισόδημα το 30% σε αποδείξεις.
Αποδείξεις από επαγγελματικές ομάδες με ροπή στη φοροδιαφυγή (υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, συνεργεία αυτοκινήτων κ.λπ.) θα μετράνε διπλά για το χτίσιμο του αφορολογήτου ορίου. Για παράδειγμα μια απόδειξη 100 ευρώ θα μετράει για 200 ευρώ.
Παράλληλα με τις αλλαγές που σχεδιάζονται στο μέτρο των αποδείξεων το υπουργείο Οικονομικών έδωσε εντολή στις εφορίες για δειγματοληπτικούς ελέγχους στις επιστροφές φόρου. Στο στόχαστρο μπαίνουν δηλώσεις όπου το ποσό των αποδείξεων απέχει από το μέσο όρο για το αντίστοιχο εισόδημα, καθώς και περιπτώσεις με ποσό επιστροφής κάτω των 1.500 ευρώ.
Με χθεσινή ανακοίνωση το υπουργείο υποστηρίζει ότι:
Η εφαρμογή του μέτρου των αποδείξεων, είχε ως στόχο την έκδοση αποδείξεων, προκειμένου οι πολίτες να συνδράμουν στη μεγάλη προσπάθεια για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, που αποτελεί κλοπή από τον απλό φορολογούμενο και υπεξαίρεση των εσόδων ΦΠΑ της χώρας.
Ο στόχος αυτός επιτυγχάνεται. Είναι γεγονός και με βάση τα στοιχεία ότι υπήρξε βελτιωμένη συμμόρφωση στην έκδοση αποδείξεων και αυξημένη ευαισθητοποίηση των πολιτών. Οι πολίτες ζητούν τις αποδείξεις που τους αναλογούν, γιατί αλλιώς είναι ως να συναινούν οι ίδιοι στην φοροδιαφυγή τρίτων και στην τελική δική τους φορολογική επιβάρυνση.
Τυχόν πιστωτικά υπόλοιπα των δηλώσεων δεν συνδέονται μόνο με το μέτρο των αποδείξεων, αλλά και με την ελάφρυνση από πλευράς φόρου των εισοδημάτων μέχρι 40.000 ευρώ λόγω εφαρμογής της νέας κλίμακας.
3. Επιβολή έκτακτης εισφοράς σε έχοντες και κατέχοντες. Φορολογούμενοι με υψηλά εισοδήματα ή μεγάλη ακίνητη περιουσία ή και τα δύο μαζί θα κληθούν να πληρώσουν νέα έκτακτη εισφορά. Το ύψος της έκτακτης εισφοράς θα κυμαίνεται ανάλογα με το εισόδημα που δηλώνει ο φορολογούμενος ή την ακίνητη περιουσία του.
4. Εφαρμογή ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ 18-19% από το 2012 για όλα σχεδόν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες, μέτρο που ζητάει η αγορά η οποία πλήττεται από την ύφεση. Στο υπουργείο έχουν αρχίσει να το συζητούν καθώς από τη μία θα αποφευχθούν μαζικές μετατάξεις αγαθών από το χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 13% στον υψηλό 23% και από την άλλη θα υπάρξει μία ανάσα στην αγορά. Σε περίπτωση υιοθέτησης του μέτρου αυτού, θα αυξηθεί ο ΦΠΑ από το 13% στο 18% ή 19% για όλα τα είδη διατροφής, τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, ύδρευσης και φυσικού αερίου, τα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς και τα κόμιστρα των ταξί.
Παράλληλα όμως θα μειωθεί από το 23% στο 18% ή 19% ο συντελεστής ΦΠΑ που επιβαρύνει τις πωλήσεις ακινήτων, Ι.Χ. αυτοκινήτων, τα καύσιμα, τις πωλήσεις ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, επίπλων, ειδών οικιακού εξοπλισμού, ειδών ένδυσης και υπόδησης καθώς και πλήθος άλλων προϊόντων.
Σύμφωνα με την πρόταση θα διατηρηθεί ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ 6,5% αλλά για περιορισμένο αριθμό αγαθών και υπηρεσιών.
5. Εξίσωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης από τον Οκτώβριο. Για να μην επιβαρυνθούν υπέρμετρα τα νοικοκυριά εξετάζεται η μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης του πετρελαίου κίνησης.
6. «Ψαλίδισμα» και κατάργηση φοροαπαλλαγών με εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια. Ειδικότερα, για τις δαπάνες που αφορούν ιατρικά έξοδα και τόκους στεγαστικών δανείων απόκτησης πρώτης κατοικίας για δάνεια που έχουν συναφθεί μέχρι 31/12/2002 προτείνεται να μην εκπίπτουν από το εισόδημα αλλά από το φόρο.
7. Αυξήσεις στα τέλη κυκλοφορίας έτους 2012 που θα πληρώσουν πάνω από 5 εκατ. κάτοχοι οχημάτων Ι.Χ. και Δ.Χ. στο δίμηνο Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου 2011.
8. Αυξήσεις – «φωτιά» στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων από το Σεπτέμβριο που αναμένεται να προκαλέσει ντόμινο αυξήσεων σε φόρους και τέλη.
Αποδείξεις
Στο στόχαστρο μπαίνουν δηλώσεις όπου το ποσό των αποδείξεων απέχει από το μέσο όρο για το αντίστοιχο εισόδημα, καθώς και περιπτώσεις με ποσό επιστροφής κάτω των 1.500 ευρώ.
Συντελεστής
Επιβολή φορολογικού συντελεστή 10% για το ύψος του εισοδήματος πάνω από το νέο αφορολόγητο όριο (6.000 ή 8.000 ευρώ) και μέχρι τις 12.000 ευρώ προβλέπει το σχέδιο που μελετά η κυβέρνηση.
Πετρέλαιο
Εξίσωση από τον Οκτώβριο του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης ενώ εξετάζεται η μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης του πετρελαίου κίνησης.