ΠΑΚΕΤΟ μέτρων ύψους 109 δισ. ευρώ για τη διάσωση της Ελλάδας αποφάσισαν χθες οι ηγέτες της ευρωζώνης, μετά από πολύωρες σκληρές διαπραγματεύσεις. Βέβαια αναμένεται προσωρινή ένταξη της χώρας σε καθεστώς «επιλεκτικής χρεοκοπίας»…
ενδεχομένως μικρής διάρκειας, αλλά, όπως δήλωσε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μπαρόζο, «το πακέτο είναι αξιόπιστο και απαντά στις ανησυχίες όλων για το μέλλον της Ευρώπης».
Προηγήθηκε της έναρξης των εργασιών της συνόδου συνάντηση μεταξύ της Αγκελα Μέρκελ, του Νικολά Σαρκοζί και του Γιώργου Παπανδρέου, στον οποίο παρουσιάστηκε το γαλλο-γερμανικό σχέδιο, που συμφωνήθηκε στο Βερολίνο. Ακολούθησε νέα πολυμελής συνάντηση, στην οποία συμμετείχαν εκτός του προηγούμενου τρίου, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν Βαν Ρομπάι, ο πρόεδρος της ευρωζώνης Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ και ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μπαρόζο. Το γαλλο-γερμανικό σχέδιο ήταν και η βάση συζήτησης στο τραπέζι της συνόδου.
Η ελληνική πλευρά διαπίστωσε την ύπαρξη «γκρίζων σημείων», παρά τη γενική εκτίμηση ότι το γαλλο-γερμανικό πακέτο ήταν σε γενικές γραμμές «θετικό». Ενα από τα «γκρίζα σημεία» αφορούσε τη συνέχιση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα της αγοράς ελληνικών ομολόγων παρά την αναμενόμενη «επιλεκτική χρεοκοπία», ώστε να διασφαλιστεί η ρευστότητα των τραπεζών. Η ελληνική πλευρά αποφάσισε να ενισχυθεί και κάλεσε επειγόντως στις Βρυξέλλες τον διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος Γιώργο Προβόπουλο και τον πρόεδρο της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών Βασίλη Ράπανο.
Στο μεταξύ ο πρόεδρος της ευρωζώνης Ζαν Κλοντ Γιούνκερ είχε ξεκαθαρίσει ότι αποσύρθηκε η πρόταση για επιβολή εδικού φόρου στις τράπεζες και πως η επιλεκτική χρεοκοπία είναι αναπόφευκτη. Η απόφαση για μη επιβολή φόρου στις τράπεζες έγινε δεκτή με μεγάλη ικανοποίηση από τον πρόεδρο της Deutsche Bank Ζόζεφ Ακερμαν, του προέδρου της BNP Paribas, εκπροσώπων του Institut de la Finance Internationale και άλλων τραπεζιτών που συμμετείχαν στη σύνοδο για πρώτη φορά στην ιστορία της Ε.Ε.
Το μεγάλο ερωτηματικό ήταν η στάση του προέδρου της ΕΚΤ Ζαν Κλοντ Τρισέ, ο οποίος είχε απειλήσει ότι σε περίπτωση «επιλεκτικής χρεοκοπίας» θα σταματούσε η ΕΚΤ να αγοράζει ελληνικά ομόλογα. Φαίνεται όμως ότι είχε ήδη βάλει νερό στο κρασί μετά τη συμμετοχή του στο δείπνο του Βερολίνου με την Α. Μέρκελ και τον Ν. Σαρκοζί. Eτσι, όταν ετέθη το θέμα στη σύνοδο, περιορίστηκε στο να ζητήσει εγγυήσεις ύψους 30 δισ. ευρώ και ότι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) θα καλύψει ενδεχόμενες απώλειες των τραπεζών. Το αίτημα του προέδρου της ΕΚΤ έγινε αποδεκτό και άνοιξε ο δρόμος για τη λήψη των ακόλουθων αποφάσεων:
1. Την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων που θα χορηγούνται από το EFSF τουλάχιστον σε 15 χρόνια, από 7,5 χρόνια που είναι σήμερα. Με την περίοδο χάριτος ενδέχεται να φθάσει στα 30 χρόνια.
2. Τα επιτόκια των δανείων από το EFSF θα είναι της τάξης του 3,5%.
3. To EFSF θα μπορεί να αγοράζει από τη δευτερογενή αγορά ελληνικά ομόλογα.
4. Οι πόροι των διαρθρωτικών ταμείων θα πρέπει να ανακατανομηθούν για την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη. Τα κράτη-μέλη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα κινητοποιήσουν όλες τις απαραίτητες πηγές, ώστε να δοθεί άνευ προηγουμένου τεχνική βοήθεια για την ενίσχυση της Ελλάδας στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων.
5. Ο ιδιωτικός τομέας θα ενισχύσει την Ελλάδα σε εθελοντική βάση μέσα από σειρά εναλλακτικών (ανταλλαγή ομολόγων, μετακύλιση και επαναγορά) σε συνθήκες ανάλογες με αυτές της στήριξης από δημόσιες πηγές. Υπολογίζεται ότι ο ιδιωτικός τομέας θα διαθέσει σε ομόλογα το ποσό των 135 δισ. ευρώ για 30 χρόνια (54 δισ. τα πρώτα τρία χρόνια). Από το ποσό αυτό τα 37 δισ. ευρώ είναι καθαρή συνεισφορά (απομείωση).
6. Το συνολικό πακέτο για την Ελλάδα ανέρχεται σε 109 δισ. Ευρώ.
7. Η Ελλάδα δεσμεύθηκε για παροχή εμπράγματων εγγυήσεων (ολλανδική απαίτηση).
Σύμφωνα με πληροφορίες, με βάση την ένταξη της Ελλάδας από τους οίκους αξιολόγησης σε καθεστώς «επιλεκτικής χρεοκοπίας» αναμένεται η υποβάθμιση της χώρας εντός 6 εβδομάδων. Η υποβάθμιση αναμένεται ότι θα είναι μικρής διάρκειας.
Νέο δάνειο όμως σημαίνει και νέο πρόγραμμα (μνημόνιο). Σε περίπτωση που διαπιστωθεί απόκλιση από τους στόχους του μεσοπρόθεσμου, θα κληθεί η κυβέρνηση να πάρει συμπληρωματικά μέτρα.