Από τον Μάιο οι Ελληνες που διαθέτουν παλαιά σπίτια τριακονταετίας θα μπορούν να τα αλλάξουν ριζικά με νέα κουφώματα, διπλά τζάμια, μονωτικές βαφές και νέους καυστήρες, χωρίς να πληρώσουν ούτε ένα ευρώ. Αυτό διότι έρχεται με νομοσχέδιο τον Απρίλιο η πολυθρύλητη ενεργειακή θωράκιση των κτιρίων, δηλαδή το πρόγραμμα «εξοικονόμηση κατ΄ οίκον» που είχε εξαγγελθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση αλλά δεν υλοποιηθεί. Περιλαμβάνει επιδότηση ως 50% για «πράσινες» επισκευές σε περίπου 30.000 παλαιά κτίρια που αντιστοιχούν σε περίπου 100.000 νοικοκυριά και σχεδόν 400.000 άτομα.
Για να ενταχθεί στο πρόγραμμα ένα κτίριο, είτε μονοκατοικία είτε πολυκατοικία, και να επιδοτηθεί, πρέπει να έχει οικοδομική άδεια που να έχει εκδοθεί πριν από τον Ιούλιο του 1979 (οπότε άλλαξε ο οικοδομικός κανονισμός, άρα το σπίτι αυτό είναι ιδιαίτερα ενεργειοβόρο, αφού δεν διαθέτει σύγχρονες προδιαγραφές). Επίσης να ανήκει σε ιδιοκτήτες χαμηλού εισοδήματος, δηλαδή να μην έχουν την αντικειμενική δυνατότητα να πληρώσουν οι ίδιοι τις επισκευές και τις μετασκευές που χρειάζονται, οπότε θα επιδοτηθούν από το κράτος. Με άλλες ρυθμίσεις όμως και με νόμο που ήδη προωθείται, ακόμη και όσοι διαθέτουν εισοδήματα και δεν εμπίπτουν στο πρόγραμμα μπορούν μέσω της χρηματοδότησης από τρίτους (ΧΑΚ) να κάνουν τις ίδιες εργασίες, επίσης χωρίς να πληρώσουν.
Ποιες εργασίες επιδοτούνται
Oι υποχρεωτικές εργασίες για ένταξη στο πρόγραμμα είναι η θερμομόνωση στην ταράτσα του σπιτιού, η αντικατάσταση τζαμιών με διπλά θερμομονωτικά και κουφωμάτων με σύγχρονα θερμομονωτικά και ηχομονωτικά, καθώς και η βαφή με «ψυχρά» (μονωτικά) χρώματα των επιφανειών. Επίσης υποχρεωτική είναι και η αντικατάσταση του παλαιού καυστήρα με νέο υψηλής απόδοσης ή με σύστημα φυσικού αερίου ή με φωτοβολταϊκό. Προαιρετικές είναι οι επεμβάσεις στο κέλυφος του κτιρίου και η εγκατάσταση ηλιακού θερμοσίφωνα. Το ύψος της επιδότησης για μονοκατοικίες όσον αφορά επεμβάσεις που δεν περιλαμβάνουν επισκευές στον εσωτερικό σκελετό (θερμομόνωση κελύφους) είναι 30%, αν όμως γίνει θερμομόνωση κελύφους η επιδότηση είναι 40%.
Για πολυκατοικίες και για επεμβάσεις χωρίς παρέμβαση στο κέλυφος η επιδότηση είναι 35% και για επεμβάσεις πάνω στο κέλυφος 50%. Στις πρώτες επεμβάσεις με τη μικρότερη επιδότηση απαιτείται μόνο έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας, ενώ για τις θερμομονώσεις όπου απαιτείται η χρήση σκαλωσιάς θα πρέπει να υπάρχει άδεια από την πολεοδομία για λόγους ασφαλείας. Ακριβώς επειδή η διαδικασία είναι πιο δύσκολη για τις επεμβάσεις στο κέλυφος, η επιδότηση (άρα και το κίνητρο) είναι μεγαλύτερο. Επίσης το ακίνητο θα πρέπει να έχει κύρια χρήση κατοικίας. Από τη δράση δεν εξαιρούνται τα εξοχικά, εφόσον ωστόσο αποτελούν κύρια κατοικία.
Πόσο κοστίζουν οι εργασίες
Για τις εργασίες υπολογίζεται ότι για την αντικατάσταση ενός καυστήρα και λέβητα πετρελαίου με έναν σύγχρονο χρειάζονται από 2.000 ευρώ ως 4.000 ευρώ, ανάλογα με την ποιότητα και το μέγεθος, ενώ για τους κατοίκους μιας πολυκατοικίας που θα προτιμήσει να συνδεθεί με το δίκτυο φυσικού αερίου η αρχική εξοικονόμηση φτάνει τα 750 ευρώ, όσα είναι δηλαδή κατά μέσον όρο τα τέλη σύνδεσης μιας πολυκατοικίας 8-12 διαμερισμάτων. Η εγκατάσταση ενός οικιακού φωτοβολταϊκού πάνελ ενός κιλοβάτ κοστίζει 4.500-6.500 ευρώ, ανάλογα με την ποιότητα και το μέγεθος, ενω η εγκατάσταση ενός ηλιακού θερμοσίφωνα κοστίζει περί τα 1.000 ευρώ για δυναμικότητα 150 λίτρων.
Η θερμομόνωση στην ταράτσα του σπιτιού με τα λεγόμενα «ψυχρά» υλικά κοστίζει 40-70 ευρώ το τετραγωνικό, ανάλογα με την ποιοτική επιλογή των ιδιοκτητών, τα διπλά τζάμια τιμολογούνται πλέον γύρω στα 100 ευρώ το τετραγωνικό, τα μονωτικά κουφώματα μαζί με την εγκατάσταση 200-250 ευρώ το τετραγωνικό και η στεγανοποίηση των ανοιγμάτων στα παράθυρα 15-30 ευρώ το τετραγωνικό.
Επίσης όλες οι εργασίες εσωτερικών μονώσεων κοστίζουν 20-30 ευρώ το τετραγωνικό και οι βαφές με τα λεγόμενα «ανακλαστικά υλικά», που απωθούν τη θερμότητα το καλοκαίρι και την απορροφούν τον χειμώνα, κοστίζουν επίσης 20-30 ευρώ το τετραγωνικό.
Το ανώτατο κόστος των συνολικών μετασκευών δεν μπορεί να υπερβεί τις 120.000 ευρώ, ενώ υπάρχει κατάλογος με το κοστολόγιο των εργασιών αλλά και των υλικών που απαιτούνται για κάθε εργασία. Μόνο με βάση αυτό το κοστολόγιο θα μπορούν να υποβληθούν προτάσεις επιλέξιμες για ένταξη στο πρόγραμμα. Για ένα μικρό διαμέρισμα, υπολογίζεται ότι το μέσο κόστος συνολικών μετασκευών ανέρχεται σε 15.000 ευρώ. Τα ποσοστά της επιδότησης θα κυμαίνονται ανάλογα με τον αριθμό των ιδιοκτησιών κατοικιών του κάθε κτιρίου (βάσει δηλαδή του αριθμού παροχών του ηλεκτρικού ρεύματος), με το αν πρόκειται για πολυκατοικία ή μονοκατοικία, καθώς επίσης με το αν ο ενδιαφερόμενος επιδοτηθεί για μία από τις εργασίες ή για όλες μαζί. Οσο πιο πλήρης είναι η παρέμβαση που γίνεται τόσο πιο μεγάλο θα είναι και το τελικό ποσοστό επιδότησης. Πάντως, αν κανείς θέλει να μονώσει το κέλυφος του κτιρίου, αλλά έχει πρόσφατα αλλάξει κουφώματα, μονώσει την ταράτσα ή αντικαταστήσει καυστήρα, δεν μπορεί να ενταχθεί στο πρόγραμμα, μπορεί όμως να αποταθεί στη χρηματοδότηση από τρίτους.
Ποιους αφορούν τα προγράμματα
Με βάση τις εκτιμήσεις, από το πρόγραμμα θα ωφεληθούν περισσότερα από 100.000 νοικοκυριά που αντιστοιχούν σε 400.000 πολίτες, ενώ αναμένεται να επισκευαστούν περίπου 30.000 κτίρια. Από τις συνολικές παρεμβάσεις, η εξοικονόμηση ενέργειας θα είναι 50%70%, ανάλογα με το «πακέτο» επεμβάσεων που θα επιλεγεί.
Η δημόσια δαπάνη του προγράμματος, που αποτέλεσε και το αντικείμενο αντιπαράθεσης της σημερινής με την προηγούμενη κυβέρνηση, είναι γύρω στα 200 εκατ. ευρώ, τα οποία με τη σειρά τους εξοικονομήθηκαν από άλλα προγράμματα που είναι ενταγμένα στις κοινοτικές επιδοτήσεις και δεν προχωρούν, ή θα ωριμάσουν αργότερα και δεν μπορούν να «κρατούν» ανενεργά κοινοτικά κονδύλια. Τα μισά από αυτά θα δοθούν απευθείας στα νοικοκυριά με οικονομικό κριτήριο (επιδότηση φτωχών νοικοκυριών) και τα υπόλοιπα ως επιδότηση επιτοκίου περίπου πέντε μονάδες.